
We gaan vol voor biodiversiteit! Of je nu groene vingers hebt of niet, de term komt inmiddels overal langs. Even googelen zorgt alleen al voor 6.190.000 hits. Gelukkig maar, want er is werk aan de winkel. Tegelijkertijd roept het bij mij als tuinontwerper veel vragen op. Want biodiversiteit gaat lang niet alleen over inheemse bloemen die 'aaibare' beesten aantrekken zoals bijen en vlinders (al is het een goede start!). Een wesp, gewild of niet, is ook héél biodivers.
Ik ben, net als de meesten van ons, geen expert op het gebied van biodiversiteit. Hoe meer ik erover lees, hoe meer het me soms duizelt. Het ecosysteem is een briljant meesterwerk, alle radertjes vallen bijzonder goed in elkaar als je ziet hoe planten en dieren van elkaar afhankelijk zijn. Des te meer wordt duidelijk dat het verdwijnen van flora en fauna uiteindelijk tot het verlies van een veerkrachtig ecosysteem leidt waar ook wij deel van uitmaken. We voelen de urgentie, en we willen graag positief bijdragen. Maar hoe vertaal je zo’n complex systeem naar je eigen tuin?
Natuur is inclusief
Aan de ene kant is dat geen gemakkelijke opgave. Aan de andere kant, veel kleine stappen zijn ook winst volgens experts. Zoals: kies inheemse soorten, gebruik geen (kunst)mest, hang nestkastjes op en lok vleermuizen[1]. We zijn allemaal, dus ook ik, opgegroeid met een bepaald idee over wat een 'tuin' is. Was dat voorheen een net aangeharkt geheel met een strak gazon zonder onkruid, is dat nu de tuin als verlengstuk van je huis inclusief buitenkeuken, trampoline, etc. Daarmee hebben we de natuur steeds meer buitengesloten, en mag het vaak geen deel meer uitmaken van ons ideaal beeld. Nog steeds is een paardenbloem onkruid en een bezoekende wesp of vlieg irritant. Maar de natuur is juist heel inclusief, het sluit in principe geen plant of dier uit. Dus wil je meer biodiversiteit in jouw tuin dan zijn alle radertjes van onze natuur, aaibaar of niet, van belang.
Meer rommelruimte
In Nederland hebben we weinig natuur meer dat niet door mensenhanden is gemaakt. En ik vraag me af of dit ook van invloed is op hoe wij de natuur -ook in onze tuin- bekijken? Als iets wat we moeten controleren, gemaaid en aangeharkt, en naar onze hand willen zetten. En daar ben ik zelf ook schuldig aan. Ook ik wilde ooit een prachtig strakke grasmat, waar geen ruimte was voor mos en onkruid. En wat heeft het opgeleverd? Een prachtige groene oase met gras, madeliefjes en speenkruid. Niet omdat ik niet mijn best heb gedaan om het naar mijn hand te zetten, maar omdat de natuur andere plannen had en ik me daarbij heb neergelegd.
Onlangs las ik een artikel [2] die de Nederlandse netheidscultus aanhaalt als één van de oorzaken van biodiversiteitverlies. Die netheid was ik dus met mijn grasmat ook aan het nastreven. Voor meer biodiversiteit zullen we zelf ook inclusiever moeten gaan denken. Zoals meer rommelruimte in onze tuin creëren waar de natuur haar gang mag gaan. Tenslotte doet een tuin het beter, is meer in balans, als er insecten en andere dieren op af komen. En met genoeg aantrekkelijke planten, heeft die wesp ook minder oog voor jou.
Een tuin vol leven is een tuin voor jou én de natuur! Ben jij ook geïnteresseerd in een tuin vol leven? Ik help je graag.
[1] 'Met deze tips maak je je tuin in de lente natuur- en diervriendelijk' - NRC https://www.nrc.nl/nieuws/2023/04/06/verleid-de-vlinders-a4161415
[2] 'Back up van de natuur' - Down to earth magazine https://downtoearthmagazine.nl/back-up-van-de-natuur/